اسلام آباد 14مئي (اے پي پي) د پاکستان دوه مهم سياسي ګوندونو پاکستان مسلم لیګ (ن) او پاکستان پیپلز ګوند ترمينځه هېواد كښې ښه ډول حکمرانۍ ، حقیقی جمهوریت ودي ، د وګړو د بنیادی حقوق تحفط ، عدلیي آزادۍ او اختیارات لاندي كچي ته منتقل کولو لپاره يو كوټلې فرېم ورك لرونكي’’میثاق جمهوریت‘‘ د لاس 17 كاله شوي كوم څخه چې قامی سیاست كښې ښكلا ، شريك رواداری او جمهوری اقدار ودي يو نودې دور پيل شوې او د هغې عملی نمونه نن د پی ډی اېم او پاکستان پیپلز ګوند موجوده اتحادی حکومت په صورت كښې ښكاري۔دا خبره دې ياده وي چې پاکستان د ښه ډول جمهوری حکمرانۍ لپاره يو فرېم ورك جوړولو او د سیاسی ګوندونو ترمينځه شريكي مرستي له قوي بنیاد وركولو لپاره نن څخه 17 كاله وړاندې لندن كښې د پاکستان مسلم لیګ (ن) او پاکستان پیپلز ګوند ترمينځه يو مهمه سیاسی لوظنامه شوي وه۔ د مسلم لیګ( ن) قائد محمد نواز شریف او د پی پی پی مشري بے نظیر بھټو شهیدي د قامی اهمیت په دې مهم دستاویز په 14 مئی 2006 لاس ليك كړې ؤ كوم چې پاکستان كښې جمهوری طرز حکمرانی او آئینی اصلاحات لپاره يوه مهمه حواله ثابت شوي۔په دې لوظنامه كښې هېواد كښې جمهوریت او جمهوری اقدار قوي كولو ، د بشري حقونو تحفظ، آزاد عدلیي باوري كولو او هېواد كښې ښه ډول حکمرانۍ له ودي وركولو لپاره بيل رهنما اصولو او لوظونو يوه خاكه وړاندې شوې وه۔میثاق معیشت كښې د 1973 آئین پاکستان په خپل اصل شکل كښې بحالولو ، بنیادی حقوق، عدلیي آزادی، او حکومت انتظامی، قانون سازی او عدالتی برانچز اختیارات په اړه 36 دفعات شامل ؤ۔ میثاق جمهوریت كښې 8م ترمیم په شان جمهوریت او د جمهوری اصولو په ضد د قوانین ختمولو لوظ شوې ؤ چې پكښې صدر له پراخه اختیارات وركړې شوې وو،دغسې جمهوری ادارو او عمل ته زيان رسونكي قوانین ختمولو لوظ هم شوې ؤ۔ میثاق جمهوریت كښې دوه لويو سياسي ګوندونو يوي آزادي عدلیي اهمیت او پخواني صدر پرویز مشرف د اړخه په غیر آئینی ډول اخوا كړې شوي اعلی عدلیي ججانو په بحالۍ زور راوړې شوې ؤ،دې سره سره يو وفاقی آئینی عدالت جوړولو لوظ هم شوې ؤ چې پكښې ټولو وفاقی برخو له مناسب نمائندګی وركولو لوظ شوې ؤ۔ میثاق جمهوریت كښې انتخابی اصلاحات، انتخابات كښې ټګي او دهوكه كولو مخنيوي لپاره شفاف انتخابی عمل او تګلاري سره سره آزادانه او منصفانه انتخابات په حاجت زور راوړې شوې ؤ۔مرکزی حکومت څخه صوبو ته د اختیاراتو منتقل كولو ، ځائي حکومتونه خپلواكه كولو او د پريكړي كولو عمل كښې وګړي شريك كول هم د میثاق جمهوریت مهم نكات كښې شامل ؤ۔ میثاق جمهوریت كښې قامی سلامتیا او خارجه پالیسۍ احاطه هم شوي او د هېواد د ګټو تحفظ او سيمه كښې امن ته ودي وركولو لپاره متحده قامی سلامتیا او مستقل خارجه پالیسۍ اهمیت رامخې ته شوي۔ چارټر آف ډیموکریسی د 2006 نه پس راتلونكو كلونو كښې سیاسی منظر نامے جوړولو او غیرجمهوری او آمرانه حکومتونو په ضد د سیاسی ګوندونو ترمينځه د مرستي يو بنیاد وركړې۔د دغي اتقاق رائے په بنیاد په كال 2013 كښې يو جمهوری حکومت د هېواد په تاریخ كښې په وړومبي ځل خپله موده پوره كولو سره ټاكنو نه پس په امناكه ډول اقتدار پاکستان مسلم لیګ (ن) ته منتقل کړې۔ مسلم لیګ دغه تسلسل په ځائې ساتلو سره مشکل حالات باوجود كال 2018 كښې د ټاكنو نه پس اختیارات نوي حکومت ته منقتل کړي ؤ۔ سیاسی مبصرینو له مخې میثاق جمهوریت له امله بيل خيالات لرونكي سیاسی ګوندونو ترمينځه او په خاص توګه مسلم لیګ (ن) او پیپلز ګوند ترمينځه شريكي اړآكي لا ښه شوي۔ میثاق جمهوریت په نفاذ كښې مهم پیشرفت صوبائی خپلواكۍ په اړه شوې او 18م آئینی ترمیم د رايو اتفاق سره منظور شوې،پخواني قبائلی ضلعي په قامی چوكاټ كښې راوستلو لپاره هغه په خېبرپښتونخوا كښې ضم کړې شوي۔دې نه علاوه نګران حکومت او چیف الیکشن کمشنر تقرری ،اعلی عدلیي ججانو بحالۍ پشمول په مهمو نکاتو عمل شوې كه د چارټر ټول نکات په حقیقی ډول په بشپړه ډول نافذ شوې نه دي نو بيا هم د دې میثاق په زياتره نکات په سیاسی او آئینی ډول عملی پیشرفت د لاري په قامی سیاست ښه اثرات مرتب شوي
د حقیقی جمهوریت ودي لپاره د مسلم لیګ (ن) او پاکستان پیپلز ګوند ترمينځه د میثاق جمهوریت 17 كاله وشول
مضمون کا ماخذ : لاٹری ایپ کی تجزیات
متعلقہ مضامین
